afbeelding-toegankelijkheidswet-muis-toetsenbord

© 2024 Marketing met Data

BLOG.

Europese toegankelijkheidswet vanaf 2025 verplicht

Blijf up-to-date over de digitale toekomst.

intro

De komende maanden wordt digitale toegankelijkheid steeds belangrijker. Digitale toegankelijkheid, of accessibility, is de mate waarin digitale systemen en informatie toegankelijk zijn voor alle gebruikers, ongeacht hun cognitieve beperkingen. In een wereld die steeds meer wordt bepaald door digitale interacties, zou je verwachten dat digitale toegankelijkheid een topprioteit is voor organisaties. Maar uit onderzoek blijkt het tegenovergestelde. Met de ingangtreding van de European Accessibility Act in juni 2025 wilt de Europese Unie hier verandering in brengen.

Milou Derckx
Milou Derckx

Co-founder

Inhoud pagina

Inclusiviteit met het European Accessibility Act

Inclusiviteit is voor de Europese Unie een belangrijk streven. Ook voor mensen met een beperking, zoals mensen die blind, slechtziend, kleurenblind of laaggeletterd zijn. Het inclusiever en mensgerichter maken van de digitale omgeving is een onlosmakelijk onderdeel van de Digital Decade 2030.  Om de digitale omgeving toegankelijk te maken voor iedereen is de  European Accessibility Act (EAA), de Eurpese Toegankelijkheidswet in het Nederlands, in het leven geroepen. Het doel van de European Accessibility Act is ervoor te zorgen dat mensen met een cognitieve beperking dezelfde online mogelijkheden hebben als mensen zonder beperkingen. Dit houdt onder meer in dat diensten en producten, waaronder webshops en apps, toegankelijk moeten worden voor mensen met een beperking. 

De introductie van de EAA is niet voor niets: in Europa heeft 27% van een bevolking een beperking en in Nederland is dit zelfs 32% (Consilium). Met de toenemende vergrijzing zal deze groep in de komende jaren alleen maar groter worden. Het gebrek aan digitale toegankelijkheid voor deze groep leidt volgens de Europese Unie niet alleen tot frustraties, maar ook tot ernstige gevolgen. Denk bijvoorbeeld aan het aanvragen van toeslagen via online diensten of het onvermogen om belastingaangifte te doen. Sinds juni 2018 is daarom het ’Tijdelijk Besluit Digitale Toegankelijkheid’ al in werking getreden voor (semi-)overheidsinstellingen. Binnenkort is het ook de beurt aan de ondernemer. Vanaf juni 2025 zal de EAA ook bedrijven in Nederland verplichten om aan de toegankelijkheidsstandaarden te voldoen.

Wat houdt de Europese Toegankelijkheidswet in?

De European Accessibility Act bestaat uit algemene toegankelijkheidswetten die gelden voor alle lidstaten uit de Europese Unie. Deze wet verplicht onder andere websites en webshops om te voldoen aan de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG). De WCAG-richtlijnen zijn een set internationale standaarden ontwikkeld door het World Wide Web Consortium (W3C) om websites en webapplicaties toegankelijk te maken voor iedere gebruiker, dus ook voor mensen met verschillende cognitieve beperkingen. Er worden verschillende lagen toegepast op de algehele WCAG-richtlijnen:

De 4 kernprincipes van WCAG

In de WCAG-richtlijnen staan vier kernprincipes die het fundament vormen voor webtoegankelijkheid: waarneembaar, bedienbaar, begrijpelijk, en robuust.

  • Waarneembaar: alle informatie en alle componenten van een website of app moeten voor iedereen zintuigelijk waarneembaar zijn. Denk bijvoorbeeld aan het aanpassen van de lettergrootte, een voorgelezen versie van de website of het leveren van tekstalternatieven voor afbeeldingen.
  • Bedienbaar: alle gebruikers moeten in staat zijn om de interactieve elementen en de navigatie van de website of een app te kunnen gebruiken. Dat betekent bijvoorbeeld dat een website niet enkel met een muis bedienbaar is, maar ook met een toetsenbord om door de website te navigeren.
  • Begrijpelijk: de informatie en het gebruik van websites en apps moet voor iedereen goed te begrijpen zijn. Een logische opbouw is bijvoorbeeld van belang, maar er bestaan ook richtlijnen over vertalingen, woordgebruik, afkortingen en het leesniveau.
  • Robuust: de inhoud van de website of app moet robuust genoeg zijn, of tijdloos genoeg, om door verschillende browsers, apparaten en hulptechnologie gelezen te kunnen worden. Niet alleen nu, maar ook in de toekomst, naarmate de technologie vordert.

De 13 richtlijnen van WCAG

Voor elk van de basisprincipes zijn richtlijnen opgesteld die dieper ingaan op de inhoud van de principes. Dit zijn de hoofddoelen die developers en websitebeheerders moeten nastreven als het gaat om digitale toegankelijkheid. Hoewel er al veel algemene UX/UI richtlijnen zijn om de inhoud toegankelijk te maken voor alle bezoekers, bevatten de WCAG 2.1 richtlijnen specifiek die aanbevelingen die problemen aanpakken voor mensen met beperkingen. Elk van deze richtlijn is voorzien van een toetsbare criterea. 

De 3 comformiteitsniveaus van WCAG

De dertien richtlijnen zijn elk weer opgedeeld in een drie succescriteria. Dit zijn meetbare criteria die een web- of appdeveloper helpen om aan de richtlijnen te voldoen. Ze worden ook gebruikt om de toegankelijkheid van een digitale toepassing te toetsen. De succescriteria kennen drie niveaus: A, AA en AAA. Deze niveaus geven aan in welke mate een website toegankelijk is. Niveau A is het laagste niveau van conformiteit en omvat de meest basale toegankelijkheidsvereisten. Niveau AA is daarentegen het hoogste niveau en omvat de meest geavanceerde toegankelijkheidsvereisten. 

De 3 comformiteitsniveaus van WCAG

De dertien richtlijnen zijn elk weer opgedeeld in een drie succescriteria. Dit zijn meetbare criteria die een web- of appdeveloper helpen om aan de richtlijnen te voldoen. Ze worden ook gebruikt om de toegankelijkheid van een digitale toepassing te toetsen. De succescriteria kennen drie niveaus: A, AA en AAA. Deze niveaus geven aan in welke mate een website toegankelijk is. Niveau A is het laagste niveau van conformiteit en omvat de meest basale toegankelijkheidsvereisten. Niveau AA is daarentegen het hoogste niveau en omvat de meest geavanceerde toegankelijkheidsvereisten. 

De 450+ technieken van WCAG

Er zijn verschillende technologieën beschikbaar om te voldoen aan de richtlijnen voor webtoegankelijkheid (WCAG). De drie meest voor de hand liggende technieken zijn HTML, CSS en JavaScript.

  • HTML: HTML wordt vaak ingezet om de structuur van website-inhoud te bepalen. Door semantische HTML-tags te gebruiken, zoals <header>, <nav>, en <article>, kunnen developers de leesbaarheid en toegankelijkheid van de inhoud verbeteren. Bovendien kunnen HTML-formulieren de toegankelijkheid van webapplicaties vergroten. Het toevoegen van labels en beschrijvende tekst aan formulieren maakt het voor gebruikers die afhankelijk zijn van schermlezers mogelijk om de formulieren te begrijpen en correct in te vullen.
  • CSS: CSS wordt vaak gebruikt om de visuele vormgeving van een website te bepalen. Het is langrijk om ervoor te zorgen dat de content en functionaliteit van de website toegankelijk blijven, ongeacht de visuele vormgeving. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van een hoog contrast tussen tekstkleur en achtergrondkleur, wat het lezen van de inhoud makkelijker maakt voor gebruikers met visuele beperkingen.
  • JavaScript: JavaScript wordt vaak ingezet om interactieve elementen aan een website toe te voegen. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat deze interactieve elementen toegankelijk zijn voor alle gebruikers. Een voorbeeld hiervan is het toevoegen van toetsenbordnavigatie aan interactieve elementen, zodat gebruikers die afhankelijk zijn van het toetsenbord ook gebruik kunnen maken van het navigatie-menu.

Voor wie geldt de European Accessibility Act?

De European Accessibility Act (EAA) is van toepassing op alle digitale producten en diensten die binnen de EU worden verkocht. Er is een lijst met producten en diensten samengesteld die, volgens de EU, van groot belang zijn voor mensen met een beperking:

  • Webshops
  • Audiovisuele mediadiensten (zoals Netflix, Videoland en Shopify);
  • E-books en E-readers;
  • Smartphones;
  • Computers en besturingssystemen;
  • Zelfbedieningsterminals (pinautomaten, ticketservices en incheckmachines);
  • Tv-apparatuur met betrekking tot digitale televisiediensten;
  • Telecommunicatiediensten (bijv. apps en websites van je provider)
  • Financiële diensten (zoals internetbankieren)

 

Vanaf 28 juni 2025 is het verplicht voor alle websites en webshops om te voldoen aan de WCAG-richtlijnen. Voor overheidsorganisaties is het zelfs verplicht een toegankelijkheidsverklaring aan te leveren. Er zullen regelmatig willekeurig controles plaatsvinden en iedere gebruiker kan een klacht indienen als zij problemen ervaren met je website of online platform. Niet-naleving kan leiden tot juridische gevolgen en boetes. Het is dus van groot belang dat bedrijven zich voorbereiden op deze verandering en stappen ondernemen om hun digitale platforms toegankelijk te maken.

Nederlandse webshops nog niet klaar

Ondanks de vooruitgang die geboekt is en de groeiende bewustwording, laten veel organisaties nog steeds kansen liggen. Recent onderzoek van Level Level toont aan dat meer dan de helft van de Nederlandse webwinkels op dit moment nog niet klaar voor de European Accessibility Act van 2025. In de derde versie van het Webwinkel Toegankelijkheidsonderzoek onderzocht Level Level of de 15 grootste webwinkels met alleen het toetsenbord of met het toetsenbord in combinatie met een schermlezer gebruikt konden worden. Hieruit blijkt dat het bij Coolblue, Zalando, Amazon, Wehkamp, IKEA, Belsimpel, H&M en HEMA niet mogelijk is om een bestelling te plaatsen zonder de muis te gebruiken. Webwinkels Bol, Albert Heijn, Jumbo, HelloFresh, GAMMA en MediaMarkt houden rekening met toegankelijkheid, maar het bestellen van een product gaat vaak nog met moeite.

Investeren in toegankelijkheid: morele én commerciële verplichting

Het feit dat veel Nederlandse webshops nog niet klaar zijn voor de EEA vormt niet alleen een aanzienlijk maatschappelijk en moreel probleem, maar ook een gemiste kans op commercieel vlak. Een toegankelijke website was altijd al een belangrijke factor voor je SEO prestaties, aangezien Google digitale toegankelijkheid ook hoog op de agenda heeft staan. Toegankelijkheid werd dan ook al indirect meegenomen in het algoritme van Google in het indexeren van pagina’s op de zoekmachine. Hoe beter de toegankelijkheid van je website, hoe beter je bezoekers de website kunnen gebruiken, en dus hoe beter je ranking in Google’s zoekresultaten. Oftewel: meer organisch verkeer.

Bovendien heeft een toegankelijke website ook een grote impact op het conversieratio. Een ontoegankelijke website zorgt ervoor dat je bezoekers afhaken, wat gelijk staat aan een gemiste conversie.  Zo blijkt uit onderzoek van Forbes en e-commerce platform CMS Max dat een toegankelijke website een toename van 20% tot 30% in conversiepercentage bewerkstelligt, en een algemene toename van 18% in verkeer (over meer dan 2.000 klanten). Oftewel: Digitale toegankelijkheid reikt verder dan alleen een morele verplichting om ervoor te zorgen dat jouw digitale kanalen toegankelijk zijn voor iedereen, maar je zult ook omzet missen als je dit thema niet serieus aanpakt.

Voordelen digitale toegankelijkheid

Maatschappelijke plicht

Door mensen met verschillende vaardigheden, beperkingen en achtergronden gelijke digitale toegang te geven lever je een bijdrage aan inclusiviteit.

Voorkom juridische risico's

Het helpt bij het verminderen van juridische risico’s, aangezien een ontoegankelijke website niet voldoen aan de WCAG-richtlijnen die vanaf 2025 tot boetes kan leiden.

Verbeter gebruikers-ervaring

Een focus op digitale toegankelijkheid zorgt vaak voor een verbeterde gebruikerservaring. Dit wordt door zoekmachines beloond met hogere posities in de organische zoekresultaten.

Toename in conversies

Een toegankelijke website vergroot het bereik voor een breder publiek, wat tot meer conversies kan leiden.

Digitale toegankelijkheid in de praktijk

De boodschap is helder: Nederland moet gaan investeren in digitale toegankelijkheid. Maar hoe doen we dat? Één simpel antwoord bestaat helaas niet. Toegankelijkheid is namelijk een proces waarbij continuïteit en multidisciplinariteit centraal staat. Bovendien is wat wel en niet toegankelijk is, heel erg afhankelijk van de producten en diensten waar het om gaat. Wat vragen die voor capaciteiten en vaardigheden van de gebruiker? Het is dus belangrijk is om onderzoek te blijven doen. Daarmee krijg je inzicht in je online landschap. Vaak wordt gedacht dat het toegankelijk maken van een website de taak is voor webdevelopers. Niets in minder waar. Er zijn heel veel teams verantwoordelijk. Denk maar aan developers en UX- designers maar ook SEO-marketeers, product owners en data-analisten.

Maar we willen jullie natuurlijk niet helemaal met lege handen achter laten. Een aantal praktische tips wat je kunt doen voor jouw website of webshop:

 

  • Stel een interdisciplinair team samen met developers, UX-designers, SEO-marketeerd, product-owners en data-analisten
  • Onderzoek hoe goed toegankelijk jouw webshop is. Handige tools zoals Axe of WAVE bieden geautomatiseerde controles voor accessibility, terwijl de WCAG-EM Report tool gedetailleerde rapporten genereert over toegankelijkheidsproblemen op je website. Verder zijn regelmatige gebruikerstesten en het raadplegen van de officiële WCAG-richtlijnen goede stappen voor het optimaliseren van toegankelijkheid op jouw online platform.
  • Los makkelijke problemen uit deze checklist direct op, hier profiteert iedereen van
  • Maak een plan om grotere problemen voor 2025 op te lossen
  • Nieuwe webshop laten bouwen: kies een developet met kennis van toegankelijkheid
  • Leg in een toegankelijkheidsverklaring vast wat je al doet en gaat doen

Conclusie

De European Accessibility Act 2025 is een oproep tot actie voor onder andere webshops en websites om inclusiever te zijn door digitaal toegankelijk te zijn voor elke gebruiker. Het niet naleven van de WCAG-richtlijnen is geen optie. Niet alleen omdat onze morele kompas en de Wet daar ons tot verlicht, maar ook een toegankelijke website een bijdrage levert aan onze SEO prestaties en conversies. Wat ons betreft is De Europese Toegankelijkheidswet 2025 is een win-winsituatie voor zowel consumenten als bedrijven. Het is tijd om toegankelijkheid niet als een last te zien, maar als een kans voor groei en inclusiviteit.